14 Şubat 2012 Salı


NET KUVVETiN SIFIR OLDUĞU DURUMDA CİSİMLERiN HAREKETi
 Duran ya da hareket halinde olan cisim ya da sistemler dengelenmiş kuvvetler etkisinde olduğu sürece durumlarında değişiklik olmaz. Cisimler başlangıçta ister durgun halde olsun isterse belirli bir hızla hareket ediyor olsun, net kuvvet sıfır olduğu sürece sahip oldukları hallerini devam ettirirler.
Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim ya durur ya da bir doğru boyunca sabit hızlı olarak hareketine devam eder.
Cisimleri n durması ya da bir doğru boyunca sabit hızla hareketine devam edebilmesi için bileşke kuvvetin sıfır olması gerekir.
Cisimleri n hareket durumları, etki eden net kuvvete göre yorumlanır. Başlangıçta cismin durup durmadığı, cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesinin sıfır olup olmadığı tespit edilerek cisimlerin hareketleri durumları söylenebilir. Net kuvvetin ya da bileşke kuvvetin sıfır olduğu durumlarda, duran cisimleri harekete geçirecek, hareket etmekte olan cisimlerin hareketinde değişiklikler yapacak etki olmadığından, duran cisimler durmaya, hareket halinde olan cisimler ise hareketine aynen devam eder.
ipe bağladığı sepeti balkondan sarkıtarak hareketsiz tutan bir çocuk, sepete etki eden yerçekimi kuvvetini ipe uyguladığı kuvvetle dengelediğinden net kuvvet sıfırdır. Yani sepet dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. Bu durumda sepet sahip olduğu hali yani durma eylemini devam ettirecektir. çocuğun ipi biraz gevşek bırakmasıyla net kuvvet sıfırdan farklı olacak ve sepet biraz aşağı doğru hareket edecektir.
Düz yolda köpeğinin ipini tutan bir bakıcı, köpeğin ileri gitmek için yaptığı hamleleri ipe uyguladığı kuvvetle dengeleyerek köpeğin süratini korumaya çalışır. Bu durum köpeğin dengelenmiş kuvvetler etkisinde kalması yani köpeğe etki eden net kuvvetin sıfır olması demektir. Dolayısı ile köpek dengelenmiş kuvvetler etkisinde olduğundan sabit hızla hareketine devam edecektir.
Uçaktan atlayan paraşütçü, paraşütü açtıktan bir süre sonra sabit süratle aşağı doğru inmeye başlar. Bu sırada paraşüte etkiyen havanın direnç kuvveti paraşütçünün toplam ağırlığını dengelediğinden paraşütçü dengelenmiş kuvvetler etkisindedir. Yani paraşütçüye etkiyen net kuvvet sıfırdır. Net kuvvet sıfır iken o anda paraşütçünün hızı olduğu için paraşütçü o hızla yoluna devam edecektir.
Yağmur yağarken yağmur damlaları sabit hızlarla yere düşer. Yağmur damlasına yer çekiminin uyguladığı ağırlık kuvveti havanın direnç kuvvetiyle dengelendiğinden yağmur damlası dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. Dolayısı ile yağmur damlası sabit hızla hareketine devam edecektir.
Düz bir yolda giden aracın motor kuvveti yoldaki sürtünme kuvvetini dengelediği sürece araç sabit süratle hareketine devam eder. Çünkü bahsi geçen durumda araç dengelenmiş kuvvetler etkisinde olacaktır. Ancak, motorun ürettiği kuvvet arttıkça araç hızlanmaya başlar.
 
Bir uçağın sabit hızla uçması, üzerine etki eden net kuvvetin sıfır olduğunu gösterir. Bu da uçağa motorları vasıtasıyla uygulanan itici kuvvete eşit büyüklükte ve zıt yönde başka kuvvetlerinde etki ettiğini gösterir. Bahsi geçen başka kuvvetler arasında, uçağa hava tarafından uygulanan sürtünme kuvveti vardır.
 Durgun bir cisme sabit bir kuvvet etki ederse ne olur? Hareket halindeki bir cisme sabit bir kuvvet uygulanırsa ne olur? Sürtünmesiz ortamda cismin hareketini devam ettirmek için sürekli bir kuvvet uygulamak gerekir mi? Cismin hızı değiştikçe uygulanan kuvvette değişir mi?
Şimdi bu sorulara cevap arayalım. Durmakta olan bir cisim için hareket söz konusu olamaz. Bu cismin konumunu değiştirmek için üzerine mutlaka bir etki uygulamak gerekir. Bu etki; itmek, kaldırmak ya da başka varlıklardan yararlanarak cisim üzerine etki uygulamak şeklinde olabilir. Eğer bir cismin daha hızlı hareket etmesi isteniyorsa, daha büyük kuvvete ihtiyaç vardır. Dolayısı ile cisim üzerine daha kuvvetli bir etki uygulandığında, cismin hızı daha büyük olacaktır. Örneğin dört at ile çekilen bir at arabası, iki at ile çekilene göre daha hızlı gider. Sonuç olarak, hız yapılan etkiye her zaman bağlıdır.